Ijenogram yosapho sisixhobo esibaluleke kakhulu nesiluncedo kwinkalo yezengqondo kunye nonyango losapho. Ibandakanya ukubonisa ubudlelwane bosapho kunye nembali yosapho kwizizukulwana ngezizukulwana. Ngombulelo kwi-genogram, iipateni kunye neengxabano ziyakwazi ukuchongwa malunga ne-dynamics yentsapho. Oku kungundoqo ekufumaneni unyango olululo lwentsapho naxa usombulula iingxaki zeemvakalelo ezahlukeneyo ezinokuchaphazela abantu abathile.
Kwinqaku elilandelayo, siza kuthetha nawe ngokubanzi malunga ne-genogram yentsapho kunye nokubaluleka kwayo. kwintsimi yonyango nakwezinye iindawo ezifana neyeza okanye uphando.
Yintoni igenogram yosapho
I-genogram yosapho luphawu olubonakalayo lwesakhiwo kunye nembali yosapho oluthile. Nangona abantu abaninzi beyibhidanisa nomthi wosapho, i-genogram idlulela ngaphaya komnombo wemveli, ekubeni igxininisa kulwalamano lwentsapho nasekuchongweni kweziganeko ezininzi ezibalulekileyo kusapho oluxeliweyo.
Kwi-genogram, abantu Baya kumelwa ngeempawu kunye nemigca, ezidibanisa amalungu ahlukeneyo osapho ethathela ingqalelo ubudlelwane kunye neendima ezikuyo. Ukongeza kuko konke oku, i-genogram inokubandakanya ulwazi olufanelekileyo kwintsapho ngokwayo, njengeziganeko ezithile ezifana nokuzalwa, imitshato okanye ukufa.
Ziziphi izinto ezisisiseko ze-genogram
Uluhlu lwezinto ezisisiseko zikhona kwi-genogram:
- Lungu ngalinye lentsapho liya kuzimela ngophawu. Ezi mpawu ziyakwahluka ngokuxhomekeke kwiminyaka, isini okanye isimo somtshato somntu.
- Imigca Baya kukhonza ukudibanisa amalungu ahlukeneyo entsapho. Iindidi zemigca zisetyenziselwa ukumela iintlobo ezahlukeneyo zobudlelwane ezenzeka phakathi kosapho.
- Ngaphandle kokusetyenziswa kwemigca okanye iisimboli, i-genogram inokubandakanya kwakhona iIinkcukacha ezongezelelweyo njengokuba kunjalo kumagama okanye imihla yokuzalwa kwabantu abohlukeneyo. Olu lwazi lungundoqo xa kufikwa ekuqondeni imbali yosapho ngcono kakhulu.
Uyenza njani igenogram yosapho
- Inyathelo lokuqala liya kuba ingqokelela yolwazi. Oku kuquka amagama amalungu entsapho, imihla yabo yokuzalwa, iziganeko ezibalulekileyo, kunye naluphi na ulwazi olubalulekileyo kusapho. Kwakhona kubalulekile ukwenza udliwano-ndlebe namalungu osapho kwaye uphonononge amaxwebhu athile afana namaxwebhu okuzalwa okanye okufa.
- Inyathelo lesibini liya kuba kukuyila igenogram. Ukwenza oku kufuneka uzobe umthi wentsapho obandakanya kubazali, ootatomkhulu kunye nabantakwenu. Kulungile ukusebenzisa iisimboli ezinceda ukuchonga amalungu osapho ahlukeneyo. Sebenzisa imigca ukudibanisa amalungu osapho ukumela ubudlelwane bosapho.
- Inyathelo lesithathu liya kubandakanya ekongezeni iinkcukacha kwi-genogram ukuyigqiba ngokuthe ngcembe. Kuhle ukuquka iziganeko ezibalulekileyo zentsapho ezinjengomtshato okanye uqhawulo-mtshato. Iimpawu zingasetyenziselwa ukubonisa iziganeko ezithile ezifanelekileyo ezifana nezigulo okanye iingxabano.
- Isinyathelo sesine siya kuba kukuchonga iipateni kunye neendlela kwiintsapho. Zonke ezi ntlobo zokuqatshelwa kunye namanqaku zibalulekile xa kunikezelwa ulwazi olungundoqo kwi-genogram ngokwayo.
- Inyathelo lokugqibela liya kuba kukutolika yonke idatha eqokelelwe kwi-genogram. Ukutolika ngundoqo xa kuziwa ekuqondeni ngokupheleleyo iziganeko kunye neepateni ezinxulumene neengxaki zentsapho. Kwiimeko ezininzi, ukuphumeza oku kunokufuna uncedo lwengcali yosapho okanye ingcali yempilo yengqondo. Utoliko lubandakanya ukuchonga indlela iipateni ezahlukeneyo kunye neziganeko kwintsapho ezinokunxulumana ngayo neengxaki ezikhoyo abantu ababandakanyekayo kusapho olukhankanyiweyo.
Ukusetyenziswa kwe-genogram kunyango nakwezinye iindawo
- Iingcali zonyango zosapho zisebenzisa i-genograms ukunceda iintsapho ziqonde amandla abo kunye neepatheni zokuziphatha. Oku kuluncedo kakhulu xa ukuhlangabezana neengxabano, ukuphucula unxibelelwano nokukhuthaza umanyano lwentsapho.
- Abantu banokusebenzisa i-genograms ukubonakalisa imbali yabo yosapho kunye nendlela le mbali enokuthi ibe nefuthe ngayo ngokuthe ngqo kumaxabiso kunye nokuziphatha kwabo. Ngoko ke sisixhobo esimangalisayo ukusombulula iingxaki zeemvakalelo.
- Kwintsimi yeyeza, i-geneograms ibalulekile ekuchongeni izinto ezinokuthi zibe nomngcipheko wemfuza. I-genogram inokunceda oogqirha baqonde ngcono kakhulu imbali yezifo zosapho kunye nokucebisa izigulane ngamanyathelo okuthintela malunga nezifo ezinjalo.
- Okunye ukusetyenziswa kwegenogram kunokuba sisixhobo esiluncedo xa kusenziwa uphando ngomnombo. I-genogram ingasetyenziselwa ukulandelela imbali yosapho oluthile kwiminyaka.
- Ukukwazi ukuqonda ngokuthe ngqo imbali yentsapho kunokuba luncedo kakhulu xa usenza izigqibo ezithile. malunga nocwangciso-ntsapho kunye nokukhulisa abantwana.
Ngamafutshane, i-genogram yentsapho sisixhobo esibaluleke kakhulu esiya kunceda ukujonga nokuqonda ubudlelwane kunye nembali yosapho. Ngokuphuhlisa i-genogram, iintsapho kunye neengcali ziyakwazi ukuchonga iipatheni okanye iingxabano ezingundoqo kunyango lwentsapho kunye nokukhula komntu. Ukuhlalutya intsapho ngendlela enenjongo kubalulekile xa usenza izigqibo ezifanelekileyo yaye ukhuthaza umanyano olukhulu entsatsheni. Ekugqibeleni, kufuneka kuthiwe i-genogram yentsapho iyisityebi esihle xa kuziwa ekomelezeni impilo yeemvakalelo kunye nokusombulula iingxabano ezinokuvela kwintsapho ethile.