Kwihlabathi lezengqondo, iimodeli ezahlukeneyo ziye zavela ngokuhamba kweminyaka. eya kufuna ukucacisa ukuziphatha nengqondo yomntu ngenjongo nenjongo yokwazi ngakumbi ngabantu. Ngale ndlela, ipsychology yobuntu inendima ebalulekileyo nenempembelelo kuyo yonke into enento yokwenza necandelo lezengqondo.
Kwinqaku elilandelayo siza kuthetha nawe ngokubanzi malunga nale yangoku kunye indlela eyiphembelela ngokungqalileyo ngayo ingqondo yomntu.
Indlela ipsychology yobuntu ivela ngayo
Isayikholoji yezobuntu iya kuvela phakathi kwenkulungwane yama-XNUMX njengempendulo kumbono wokunciphisa owenziwe yisayikholoji malunga nomntu. UAbraham Marlow ugxininise ukuziqonda kunye neentshukumisa zobuntu. Indlela ethe yaphunyezwa ngenxa yoku, ikwazile ukuseka isakhelo esitsha sokuqonda uphuhliso nokukhula kwinqanaba lomntu.
Carl rogers Wayengomnye wabakhuthazi bengqondo yobuntu. Ucebise imodeli apho ingcali ilawula ukudala imeko-bume ekulungeleyo ukuququzelela ukukhula komntu. UCarl Rogers ukhusele ukuzibona komntu ngamnye, ngakumbi xa ethetha ngayo yonke into enxulumene nempilo yengqondo.
Iimpawu eziphambili zesayikholoji yezobuntu
Le yangoku yesayikholoji inoluhlu lweempawu ezifanele ukuphononongwa kunye nokuqaqambisa:
- Icinga ngomntu xa ewonke nangendlela yehlabathi. Iinkalo ezibalulekileyo zomntu ezifana nomzimba, iimvakalelo okanye iingcamango zinokubaluleka okufanayo. Zonke ezi zinto zihlobene enye kwenye kwaye zingundoqo xa kuziwa kumntu ozifumanayo.
- Ingundoqo ubudlelwane nabanye abantus ukuze uphuhliso lomntu lube lolona lubalaseleyo.
- Abantu banesakhono esaneleyo sokuzenzela izigqibo kunye nokuthatha uxanduva lwabo. Ingcali yezengqondo yingcali esebenza njengesixhobo ukuze umntu akhule kwinqanaba lomntu.
- Kufuneka sinikele ukubaluleka kwayo kubulumko bangaphakathi bomntu ngamnye. Kufuneka uthembele kobu bulumko ukukwazi ukuphilisa ngokupheleleyo kwaye wonwabe ebomini.
- Injongo yengqondo yomntu ayikho enye ngaphandle kokukhuthaza ukubonakaliswa kweemvakalelo kunye neemvakalelo ngencoko. Kufuneka kugxininiswe kakhulu kumntu wangaphakathi nasekubonakaliseni iimvakalelo zakhe.
- Isayikholoji yezobuntu iyakuphakamisa uhlobo lonyango apho ingcali ibonelela ngendawo yovelwano kunye nokunyaniseka ukuze kuphunyezwe ukukhula komntu. Unyango ngokwalo lugxile ngokupheleleyo kumntu ngokwakhe, luhlalutya ngokucokisekileyo zombini iinjongo kunye namava abo.
- Amacandelo akhoyo zomntu zingundoqo kule yangoku yengqondo.
Ukubaluleka kokukhula komntu kwingqondo yomntu
Isayikholoji yezoBuntu igxininisa ukubaluleka kokukhula kwabantu, ukukhula kwabo okugqibeleleyo kunye nokukwazi kwabo ukwenza izigqibo ezithile. Igxininisa ekuzazini nasekuzicingeni ukuze ufumane ulonwabo oluthile kunye nempilo entle ebomini. Oku kwangoku kukhuthaza uxanduva lobuqu kunye nokuziqonda kokubini ngokweemvakalelo, ngokwasengqondweni nangokomoya.
Ingcamango yomntu
Kule yangoku yesayikholoji uluvo lomntu lungundoqo kwaye lusisiseko. Umntu ugqalwa njengomntu okhethekileyo okwaziyo ukwenza izigqibo zazo zonke iintlobo. Kwelinye icala, kugxininiswa ukubaluleka kokuthobela kunye namava kwinqanaba lomntu. Ingcamango yobuqu iqondwa njengenkqubo yotshintsho kunye nokukhula.
Izigxeko zeesayikholoji zabantu
Ngaphandle kwempembelelo ebenayo kwinkalo yezengqondo, le yangoku kuye kwafuneka ijongane nezigxeko ezininzi, ngakumbi kuyo yonke into enxulumene nokunqongophala kwayo kwenzululwazi. Ubunzima obukhoyo xa kulinganiswa iikhonsepthi ezinjengokuziqonda kuye kwabangela ukuba ukufaneleka kwayo kuthandazwe. Ukugxekwa kukwagxininisa into yokuba kukho imbono elindelekileyo ngokugqithisileyo ngomntu, ngaphandle kokuthathela ingqalelo iingxabano kunye nemizabalazo yendalo yomntu.
Inokuthi isetyenziswe njani isayikholoji yezobuntu
Kukho uluhlu lweengcebiso kunye nezikhokelo enokunceda abantu basebenzise ipsychology yobuntu ekhankanywe ngasentla:
- Kungundoqo ukukwazi ukufumanisa amandla akho.
- Phuhlisa umbono ngeyona ndlela ingcono koko ufuna ukukuzuza okanye ukukuzuza.
- Khawucinge ngoku iinkolelo kunye neenqobo ezisemgangathweni.
- Kufuneka sisukele amava abonelelayo ulonwabo novuyo.
- Kufuneka uzamkele ngokwakho nakwabanye abantu.
- Ngaphandle kweenjongo eziza kufikelelwa, kubalulekile ukugxila ekonwabeni ngamava obuqu.
- Umdla wokufunda izinto ezintsha.
- Ngaba ingcinga eyakhayo.
Njengoko i-psychology yobuntu iye yacaca ugxininisa umntu ngamnye kunye nokubaluleka kokulawula impilo yakho yeemvakalelo. Ukongeza koku, le yangoku ithathela ingqalelo iimpembelelo zokusingqongileyo kunye nokubaluleka kwazo kumava abantu.
Ngamafutshane, isayikholoji yezobuntu ijolise ngokuthe ngqo emntwini kwaye icinga ukuba liqumrhu lehlabathi apho zonke izinto zibaluleke ngokulinganayo. Ijonga umntu njengomntu okhethekileyo onoxanduva ngokuthe ngqo kumava akhe kwaye okwaziyo ukuphuhlisa kwinqanaba lomntu.
Nangona kukho izigxeko ezinokuthi zikhona, isayikholoji yesintu isabalulekile xa ukhangela ubomi obunentsingiselo nobanelisayo. Le yangoku inceda abantu ukuba baphonononge ubunyani babo kwaye basukele ukuzazi kwihlabathi elihlala litshintsha.